سرطان دستگاه گوارش از مشکلات رایج در دنیای امروزی است که ارگان های مختلفی از بدن را در این قسمت تحت تاثیر قرار می دهد. آنچه که در این میان اهمیت ویژه ای میابد ابتلای تعداد زیادی از افراد به سرطانهای دستگاه گوارش است که در این میان سرطان معده در صدر سرطان دستگاه گوارش قرار می گیرد.
سرطان معده
سرطان معده معمولاً از خارجيترين لایه پوشاننده معده به نام لايه سروزي شروع میشود.اغلب سرطان معده هیچ گونه علائمی در مراحل اولیه خود ایجاد نمیکند، اما گاهاً با نشانه هایی همراه است که نیاز به بررسی دارد.
درمان سرطان معده
سرطان معده معمولا از طریق اندوسکوپی، سیتیاسکن، امآرآی و اولتراسونوگرافی به روش اندوسکوپی تشخیص داده میشود. برای برداشتن معده، دو روش جراحی مختلف شامل جراحی باز و جراحی لاپاراسکوپی وجود دارد که در اغلب بیماران مبتلا به سرطان از روش جراحی باز استفاده میشود.
درمان با توجه به اینکه سرطان در چه مرحلهای باشد میتوان از روشهای جراحی، شیمیدرمانی و پرتودرمانی استفاده کرد. روش اصلی برای سرطان معده بسته به اینکه سرطان، کدام قسمت از معده را درگیر کرده باشد عمل جراحی گاسترکتومی کلی یا گاسترکتومی جزئی است که به ترتیب برای برداشتن تمام یا قسمتی از معده انجام میشود.
روشهای جراحی سرطان معده
جراحی باز معده
نوع جراحی که برای برداشتن معده انجام میشود به موقعیت بافت سرطانی در معده بستگی دارد. نوع برش بسته به نوع روش جراحی ممکن است
- یک بُرش عمودی بر روی شکم زده شود.
- یک بُرش به شکل عدد ۸ بر روی شکم ایجاد شود.
- یک بُرش سینه ای درعرض قفسه سینه تا وسط شکم زده شود.
بعد از ایجاد برش بسته به پیشرفت سرطان بخشی از معده یا تمامی معده برداشته می شود. در برداشتن بخشی از معده بیمارمعده کوچکتری خواهد داشت. جراح بعد از برداشتن کامل معده، سر لوله مری را مستقیماً به دوازدهه (اثنیعشر) متصل میکند.
جراحی لاپاراسکوپی معده
در جراحی لاپاراسکوپی جراح تمام یا قسمتی از معده را بدون ایجاد بریدگی بر روی شکم، بر دارد. البته این نوع از عمل جراحی فقط توسط جراحانی که در زمینه آن آموزش تخصصی دیده باشند، قابل انجام است. در این روش، جراح فقط ۴ تا ۶ بریدگی بسیار کوچک روی شکم ایجاد میکند و عمل جراحی با استفاده از لوله ای بنام لاپاراسکوپ که در نوک آن یک دوربین فیبر نوری تعبیه شده است و تصاویر بر روی مانیتور شکل می گیرد انجام میگیرد. جراح با استفاده از لاپاراسکوپ و سایر ابزارهای جراحی، میتواند تمام یا قسمتی از آن را بر دارد. سپس قسمت باقیمانده از بافت معده را به روده یا مری شما متصل میکند. در صورتی که معده به طور کامل برداشته شود، روده را مستقیماً به مری وصل میکند. مدت جراحی لاپاراسکوپی نسبت به جراحی باز طولانی تر خواهد بود.
جراحی سرطان مری
مری لولهای است که دهان و گلو را به معده متصل میکند. در محل اتصال مری به معده یک دریچه وجود دارد که از بازگشت غذا از معده به مری جلوگیری میکند. گاهی اوقات سلولهای داخل مری همانند دیگر اندام ها ممکن است سرطانی شوند.
جراحی برش و قطع مری
سلولهای پیش سرطانی و تومورهایی که در مراحل اولیه رشد خود قرار دارند را میتوان با روش آندوسکوپی برداشتن مخاط (EMR) درمان کرد. یک آندوسکوپ انعطافپذیر و نازک از طریق دهان به مری وارد میشود و از این طریق بافت سرطانی یا تومورها از جداره داخلی مری با تراش دادن لایه داخل آن خارج میشود. در این روش نیازی به خارج کردن مری از بدن نیست.
در جراحی ازوفاژکتومی یا برداشتن مری، هدف از انجام جراحی خارج کردن تومورهای سرطانی به منظور پیشگیری از عود مجدد بیماری یا پخش شدن سلولهای سرطانی در بدن است. جراح، بخشی از مری، بافت اطراف تومور، و غدد لنفاوی که سلولهای سرطانی احتمالاً در آنها پخش شده است را از طریق عمل جراحی بر میدارد. در ادامه معده به بخش باقیمانده سالم مری متصل میشود. هنگامی که امکان دسترسی به معده نیست یا برداشتن معده به خاطر سرطانی شدن آن ضرورت دارد، احتمالاً از بخشهایی از روده بزرگ یا روده کوچک به جای مری و معده استفاده میشود تا غذا خوردن فرد فراهم شود.
سرطان روده باریک | سرطان روده بزرگ
بخش مهمی از دستگاه گوارش است که از دوازدهه (اثنیعشر) تا مقعد را تشکیل میدهد. روده در انسان و بسیاری از پستانداران به دو بخش رودهٔ باریک و رودهٔ بزرگ تقسیم میشود. گاهی این قسمت از دستگاه گوارشی دچار سرطان می شود، البته باید گفت که سرطان روده بزرگ بسیار شایع تر از سرطان روده باریک می باشد.
در جراحی سرطان روده باریک معمولا با جراحی تومور و بخش سرطانی روده کوچک برداشته میشود. سرطان روده بزرگ و راست روده نكات مشترك زيادي دارند و اغلب به عنوان سرطان كولوركتال ناميده ميشوند. اندازه و میزان انتشار سرطان میتواند برای تصمیمگیری در مورد روش جراحی مورداستفاده مؤثر باشد.
جراحی سرطان کولورکتال
سرطان کولون از سرطانهاي شايع دستگاه گوارش است. به علت وضعيت خاص آناتوميك، حجم و غدد لنفاوي وسيع اطراف آن، سرطان کولون هم دير علامت ميدهد و هم به سرعت به ارگانهاي مجاور دور و نزديك خود دستاندازي ميكند. اين دو امر مهم موجب گرديده است كه بيماران در مراحل پيشرفته خود مراجعه كنند. کولكتومي یا برداشتن کولون، درمان این بیماری تلقی میشود. این عمل جراحی که معمولاً به صورت جراحی با باز کردن شکم انجام میشود، به دست افراد با تجربه در زمینه لاپاروسکوپی پیشرفته میتواند با کمک لاپاروسکوپ انجام گیرد.
جراحی باز سرطان روده
در طی عمل جراحی معمولی برای درمان سرطان رودهی بزرگ، سوراخی بزرگ روی شکم ایجاد میشود و غدهی سرطانی به همراه قسمتی از رودهی سالم و گرههای لنفی در اطراف سرطان از بدن خارج میشوند. سپس، دو انتهای باز روده مجدداً به یکدیگر دوخته میشوند. در برخی از موارد، یک کولوستومی موقت می شود کولوستومی عملی است که در طی آن قسمتی از رودهی بزرگ به دیوارهی شکم متصل شده و مدفوع از طریق آن به کیسهای در خارج از بدن بیمار منتقل میشود. در موارد دیگر زمانی که نمیتوان سرطان به طور کامل از بین نمی رود، دو انتهای روده به یکدیگر دوخته نمی شود و بیمار یک کولوستومی دائمی خواهد داشت.
جراحی لاپاروسکوپی سرطان روده
جراحی لاپاروسکوپی تا با ایجاد تنها چند برش کوچک در شکم بیمار، یک لولهی کوچک دوربیندار به درون شکم واردشده و تصویری زنده از داخل بدن بیمار را ارائه میکند و بدین ترتیب غدهی سرطانی از طریق یک برش دیگر که اندکی بزرگتر است، از بدن خارج میشود.
سرطان کبد
کبد عضوی از بدن است که در سمت راست بالای معدهی شما قرار دارد.کبد با تولید صفرا و آنزیمهای خاص به هضم غذا کمک میکند همچنین با حذف مواد سمی خون را تصفیه می کند. اغلب سرطانهای بد خیم کبد از سلولهای هپاتوسیت کبد آغاز میشوند با این حال بعضی تومورهای کبد نیز خوشخیم هستند.
جراحی سرطان کبد
در برداشتن بخشی از کبد جراحی برداشتن بخشی از کبد اصطلاحاً پارشیال هپاتکتومی نام دارد. پس از عمل، بخش باقی مانده و سالم کبد، قادر خواهد بود که خود را ترمیم کند و در طول چند ماه به اندازهی طبیعی خود بازگردد. چنانچه در دو طرف کبد تومور باشد، جراحی در دو مرحله انجام می شود تا اجازهی رشد مجدد کبد پس از اولین عمل به آن داده شود.
سرطان لوزالمعده
لوزالمعده غدهای به طول تقریباً ۶ اینچ به شکل گلابی باریکی میباشد که به پهلو قرار گرفته است. افرادی که فکر میکنند با بالا بودن خطر سرطان مواجه هستند باید با پزشک خود در این باره مشورت نمایند.
جراحی سرطان لوزالمعده
سرطان لوزالمعده به دو صورت جراحی باز و لاپاروسکوپی قابل درمان است. عمل جراحی ویپل در این رویه جراحی، ناحیه سر لوزالمعده، کیسه صفرا، بخشی از معده، بخشی از روده کوچک، و مجرای صفرا را برمیدارند. مقدار کافی از لوزالمعده باقی میماند که عصارههای (شیرههای) گوارشی و انسولین تولید نماید.در صورت پیشرفت بیماری در برداشت کامل لوزالمعده کل لوزالمعده، بخشی از معده، بخشی از روده کوچک، مجاری صفراوی مشترک، کیسه صفرا، طحال، و غدد لنفاوی مجاور را بر میدارند. اگر بیماری لوزالمعده به عروق یاشریان طحال تهاجم برده باشد این عضو نیز همراه پانکراس برداشته میشود.
سرطان مقعد
مقعد بخشی عضلانی در انتهای دستگاه گوارش است که به دفع مواد زائد از بدن کمک میکند. رشد غیرعادی بافتهای نرم دیواره داخلی مقعد یا مجرای مقعد به مرور تبدیل به سرطان میشود. تا همین اواخر، تمام اعمال جراحی روده و یا دستگاه گوارش از طریق ایجاد برش های بزرگ در ناحیه شکم انجام می شده است.اما پزشکان استفاده از لاپاراسکوپ را برای انجام برخی از انواع خاصی از جراحی های روده به کار بردند.
جراحی سرطان مقعد
برداشت بخشی از کولون زمانی قابل انجام است که جراح بخشی از روده را حذف می کند بخش های باقی مانده روده به یکدیگر متصل می شوند. در قطع و برداشت Abdominoperineal مقعد، رکتوم و کولون سیگموئید برداشته می شوند. در برداشت کامل مقعد، به تعبیه یک کولئوستومی دائمی نیاز است.
پروکتوکولئوکتومی کلی گسترده ترین و وسیعترین عمل جراحی مربوط به روده ها بوده و شامل برداشت هم رکتوم و هم روده های بزرگ را می شود. اگر جراح بتواند مقعد را باقی بگذارد و مقعد به خوبی کار کند، در برخی موارد یک کیسه ایلیال می تواند ایجاد شود تا شما مشابه با وضعیت قبل از ابتلا به سرطان، قادر به رفتن به توالت باشید.