کیسه صفرا یک اندام کوچک گلابی شکل است که در زیر کبد در سمت راست شکم قرار دارد و توسط دوازدهه پشتیبانی می‌شود. کیسه صفرا از بدن وظیفه‌ی ذخیره و نگهداری مایع صفراوی، که توسط کبد ترشح می‌شود، را بر عهده دارد. این مایع از طریق مجرای صفراوی از کیسه صفرا به دوازدهه منتقل می‌شود. اگر التهاب و تشکیل سنگ های صفراوی و مسائل مرتبط با آن برای فرد دردسر ساز شود، ممکن است فرد نیاز به عمل جراحی حذف کیسه صفرا داشته باشد. حذف کیسه صفرا یک روش نسبتا شایع و ساده است. ممکن است یک زندگی سالم بدون کیسه صفرا داشته باشید.
دلایل پیشنهاد پزشک مبنی بر جراحی کیسه صفرا
در واقع به مانند سایر اعضای بدن، کیسه صفرا نیز ممکن است ملتهب و یا عفونی شود. پزشک ممکن است هنگامی که سلامت کیسه صفرا در خطر است دستور به عمل برداشتن کیسه صفرا دهد. اما شایع‌ترین دلیل برای عمل برداشتن کیسه صفرا تشکیل سنگهای صفراوی توسط این عضو است. رژیم غذایی نادرست و همچنین سبک زندگی از جمله عواملی هستند که موجب تشکیل سنگهای صفراوی می‌شوند.
لاپاراسکوپی بهترین روش جراحی کیسه صفرا
روش لاپاراسكوپی نزدیك به دو دهه است كه درایران به كارگرفته می شود و افزایش سرعت بهبود بیمار، كاهش زمان بستری ، بازگشت سریع تر به فعالیت های روزانه و كاهش هزینه های درمانی از مزایای استفاده از این روش است. اصطلاح پزشکی برای جراحی برداشت کیسه صفرا، کولسیستکتومی است. این یک روش جراحی استاندارد با ریسک پایین است که ممکن است برای افرادی که دچار درد سنگ های صفراوی هستند، تسکین دهنده باشد. پزشکان معمولا کولسیستکتومی لاپاروسکوپی را انجام می دهند که کمتر از سایر تکنیک های تهاجمی است. برای جراحی یا برداشتن کیسه صفرا، آنها برش کوچکی ایجاد می کنند که از طریق آنها یک دوربین فیلم برداری کوچک و ابزار جراحی خاص وارد می شود.
روش های لاپاروسکوپی اجازه می دهد تا پزشکان در داخل شکم بدون ایجاد یک برش بزرگ به کار بپردازند و این باعث کاهش خطر ابتلا به عفونت در زمان بهبودی می شود. در بعضی موارد ممکن است جراحی فرد ملزم به کولسیستکتومی باز باشد که نیاز به یک برش بزرگ دارد تا پزشکان بتوانند به طور مستقیم به شکم نگاه کنند. پس از عمل لاپاروسکوپی، اکثر افراد می توانند در همان روز به عنوان عمل جراحی از بیمارستان خارج شوند. گاهی اوقات ممکن است لازم باشد اولین شب در بیمارستان بمانند.
در جراحی باز کیسه صفرا همانطور که انتظار می رود در روش جراحی باز به مدت 3 تا 5 روز پس از عمل، ممکن است در بیمارستان بمانید. بیمارستان ها دوران بهبود می تواند 6 تا 8 هفته طول بکشد تا بازیابی کامل و بازگشت به فعالیت های عادی انجام شود.
عوارض جانبی جراحی کیسه صفرا
اگر چه جراحی کیسه صفرا روشی نسبتا رایج و امن است، اما برخی عوارض جانبی احتمالی وجود دارد.
برخی از مسائل بالقوه شامل
واکنش به بیهوشی
عفونت
خون ریزی
ورم
نشت صفرا
آسیب به یک مجرای صفراوی
آسیب به روده، روده یا عروق خونی
ترومبوز ورید عمقی، یا لخته شدن خون
مشکلات قلب
ذات الریه
همچنین خطر سندرم (PCS) وجود دارد که در صورت وجود سنگهای صفراوی در مجرای صفراوی، وجود دارد. این ممکن است در صورتی رخ دهد که صفرا به داخل معده نفوذ کند. علائم PCS مشابه مواردی از سنگ های صفراوی هستند و شامل درد شکم، اسهال و سوزش سر دل هستند.
در صورت مشکلات زیر پس از جراحی صفرا پزشک را مطلع کنید
درد که در طول زمان بهتر نمی شود یا بدتر می شود
درد شکمی جدید
تهوع و استفراغ شديد
ناتوانی در انتقال گاز یا حرکت روده
اسهال مداوم
زرد شدن پوست، زردی نامیده می شود
مراقبت های پس از جراحی کیسه صفرا و مجاری صفراوی
انتخاب پزشک ماهر و با تجربه می تواند در کاهش عوارض ناشی از جراحی صفرا و مجاری صفراوی حائز اهمیت باشد چرا که با در نظر گرفتن روش های مربوطه و دستورالعمل های خاص می توان این عوارض را کاهش داد. ضروری است دستورالعمل های پس از عمل جراحی دکتر را دنبال کنید. آگاهی از علائم عفونت و سایر عوارض می تواند به فرد کمک کند تا سریعا درمان شود تا عوارض جانبی را کاهش دهد.
استفاده از رژیم مناسب با سبزیجات ساده معمولا در طی بهبودی مناسب است. پس از جراحی کیسه صفرا، پزشک ممکن است یک رژیم مایع یا یک رژیم غذایی را برای روز اول یا چند روز توصیه کند. بهتر است ابتدا با سبزیجات و میوه های ساده و محدود کردن غذاهای بیش از حد تند، شور، شیرین یا چرب باشد.
برخی تغییرات در عادات غذایی بعد از برداشتن کیسه صفرا می‌بایست اعمال شوند تا بتوانند غیاب کیسه صفرا را تا حدی کمرنگ کنند. نخستین کار و یکی از مهم‌ترین کارها محدود کردن مصرف چربی است. برای این کار می‌بایست از مصرف سس‌ها، کرم‌ها و همچنین غذاهای سرخ شده اجتناب گردد و در عوض بایستی به کباب کردن و یا پختن مواد غذایی روی آورده شود. افزون بر این، حتماً می‌بایست مصرف فرآورده‌های گوشتی نیز قطع شود. در مصرف گوشت نیز محدودیت‌هایی لازم است اعمال شود، از جمله این‌که می‌بایست از گوشت‌های با ۱۵ درصد چربی و یا کمتر استفاده گردد. حتی ممکن است قادر به هضم لبنیات نباشید. بنابراین کسانی که کیسه صفرای آنها برداشته شده است، بهتر است از مصرف لبنیات اجتناب کنند.
در حالی که فیبر برای هضم خوب ضروری است، حتی پس از جراحی، ایده خوبی است که از منابع سالم که شامل دانه های کامل، آجیل، دانه، غلات فیبر بالا، کلم، کلم بروکلی و گل کلم استفاده کنید. مهم است که استراحت کنید و فعالیت های شدید را تا 2 هفته محدود کنید. ممکن است 1 یا 2 هفته طول بکشد تا شخص احساس عادی بودن کند و بتواند فعالیت های معمول خود را از سر بگیرد
جالب است که فرد پس از برداشتن کیسه صفرا یا جراحی کیسه صفرا و مجاری صفراوی، تغییر چندانی در شرایط سلامت خود احساس نمی‌کند. بدن انسان برای گوارش غذاهای چرب به صفرا نیاز دارد. زمانی که کیسه صفرای شما برداشته می‌شود، ممکن است همچنان صفرای کافی در بدن وجود داشته باشد اما میزان آن در روده کوچک کافی نباشد. از این رو، ممکن است اندکی دشواری در گوارش غذا احساس کنید. این شرایط به‌طور قطع موجب ناراحتی می‌شود اما همچنان می‌توانید بدون کیسه صفرا به زندگی خود ادامه دهید.